نگرش گروه های مختلف اجتماعی به بیماری های طاعون و وبا در ایران عصر صفوی بر اساس منابع مکتوب

Authors

  • پنگ جین دانشجوی دکترای تاریخ ایران اسلامی دانشگاه تهران
Abstract:

شیوع و گسترش بیماری‌های عفونی و واگیردار در سرزمین ایران همواره یکی از عوامل اصلی کاهش جمعیت و موجب صدمات فراوان انسانی، اقتصادی و اجتماعی در طول تاریخ بوده است. اگرچه اطلاعات زیادی از شیوع این بیماری‌ها در دورۀ پیش از اسلام در متون مشاهده نمی‌شود اما منابع دورۀ اسلامی گزارش‌های بسیار متعدد و مفصلی در باب شیوع امراض عفونی و به‌ویژه بیماری‌های وبا و طاعون و تلفات ناشی از آن‌ها را در اختیار پژوهشگران قرار داده‌اند. در دورۀ صفوی به‌رغم ایجاد یک حکومت متمرکز و پیشرفت‌های بهداشتی و رشد دانش پزشکی و احداث بیمارستان‌ها بیماری‌های عفونی کماکان بسیار شایع بوده و تلفات بسیاری برجا می‌گذاشته‌اند. تا آنجا که در این دوره کتب تخصصی در مورد بیماری‌های عفونی و به‌ویژه بیماری طاعون نگاشته شده است. مقالۀ حاضر در تلاش است تا با بررسی تاریخی موارد شیوع بیماری‌های عفونی در دورۀ صفوی به دیدگاه چهار گروه علما، مورخین، جهانگردان و سفرنامه­نویسان و پزشکان در مورد این بیماری و علت شیوع و بروز آن پرداخته و همچنین درمان‌های ارائه‌شده از سوی پزشکان ایرانی و طب سنتی ایرانی را در درمان این بیماری‌ها موردبررسی قرار دهد. با بررسی متون تاریخی دورۀ صفوی مشخص می‌شود که اگرچه عامل مشیت و تقدیر الهی از دیدگاه اکثر مورخین و روحانیون این دوره اصلی‌ترین عامل بروز این بیماری‌ها شناخته می‌شود بااین‌حال ازنظر پزشکان و تعداد اندکی از مورخین ایرانی عوامل طبیعی نظیر آب‌های آلوده و آب‌وهوای نامساعد اصلی‌ترین عوامل بروز بیماری‌های عفونی شناخته می‌شوند؛ بنابراین نظام‌های معرفتی و جهان‌بینی اقشار مختلف اجتماعی نقشی مهم در باورهای این گروه‌ها نسبت به درمان بیماری عفونی و واگیردار داشته است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

طاعون در ایران عصر صفوی

پاسخ‌گویی به نیازهای طبی در هر جامعه‌ای در قالب نظام طبی آن جامعه عملی می‌گردد لذا پژوهش حاضر براساس این مسئله شکل‌گرفته است که رویکرد شناختی و رفتاری در مقابله با بیماری مسری طاعون در جامعه ایران عصر صفوی در چه فضایی از گفتمان طبی و بر اساس چه روش‌هایی صورت می‌گرفت و بروز آن چه مصائبی را به دنبال داشت؟ یافته‌های پژوهش حاضر بر اساس روش توصیفی-تحلیلی نشان می‌دهد که نظام طب ایران عصر صفوی در مواج...

full text

طاعون در ایران عصر صفوی

پاسخ گویی به نیازهای طبی در هر جامعه ای در قالب نظام طبی آن جامعه عملی می گردد لذا پژوهش حاضر براساس این مسئله شکل گرفته است که رویکرد شناختی و رفتاری در مقابله با بیماری مسری طاعون در جامعه ایران عصر صفوی در چه فضایی از گفتمان طبی و بر اساس چه روش هایی صورت می گرفت و بروز آن چه مصائبی را به دنبال داشت؟ یافته های پژوهش حاضر بر اساس روش توصیفی-تحلیلی نشان می دهد که نظام طب ایران عصر صفوی در مواج...

full text

بررسی بر همکنش‌های فرهنگی ایران و هند بر اساس یافته های باستان شناسی و منابع مکتوب

یافته‌های باستان شناسی ارتباط تجاری ایران و بین النهرین و دره سند در شبه قاره هند را از دوره سومریان اثبات می‌کند. مردم ایران و هند در طول تاریخ حتی پیش از ورود اقوام آریایی به فلات ایران و سرزمین هند با یکدیگر ارتباط فرهنگی داشتند. یافته‌های باستان‌شناسی در هند، مشابه آثاری است که باستان‌شناسان در فلات ایران و بین‌النهرین به دست آورده‌اند. این دست-آورد حکایت از آن دارد که ساکنان هند و ایران پی...

full text

مواجهۀ طبابت بومی با بیماری های وبا و طاعون در ایران دورۀ قاجار

وبا و طاعون از جمله همه گیر های مهلک و ویرانگری بود که بارها در سده های سیزدهم و چهاردهم قمری در نقاط مختلف ایران ظهور کرد و تلفات و خسارات فراوانی از خود به جای گذاشت. تقریباً از سدۀ چهاردهم بدین سو بود که با رواج اصول و قواعد بهداشتی جدید، گسترش بهداشت عمومی و اقداماتی برای جلوگیری از ورود و سرایت این امراض، رفته رفته ظهور آنها در ایران متوقف شد. موضوع اصلی در این نوشته، بررسی واکنش طبابت بومی...

full text

مقایسه تأثیر وضعیت طاق باز و دمر بر وضعیت تنفسی نوزادان نارس مبتلا به سندرم دیسترس تنفسی حاد تحت درمان با پروتکل Insure

کچ ی هد پ ی ش مز ی هن ه و فد : ساسا د مردنس رد نامرد ي سفنت سرتس ي ظنت نادازون داح ي سکا لدابت م ي و نژ د ي سکا ي د هدوب نبرک تسا طسوت هک کبس اـه ي ناـمرد ي فلتخم ي هلمجزا لکتورپ INSURE ماجنا م ي دوش ا اذل . ي هعلاطم ن فدهاب اقم ي هس عضو ي ت اه ي ندب ي عضو رب رمد و زاب قاط ي سفنت ت ي هـب لاتـبم سراـن نادازون ردنس د م ي سفنت سرتس ي لکتورپ اب نامرد تحت داح INSURE ماجنا درگ ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 12  issue 2

pages  21- 42

publication date 2020-08-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023